Podstawy fotografii- parametry ekspozycji

Oficjalnie chciałybyśmy przywitać wszystkich w nowej serii na naszym blogu, którą postanowiłyśmy oznaczyć etykietą fotografia. Planujemy przypisać do niej różnego typu poradniki, triki oraz ciekawostki dotyczące fotografowania. Mamy nadzieję, że tym samym, pomożemy wam oswoić się z trybem manualnym i raz na zawsze pożegnać z tak zwanym programem zielonym, czyli trybem pełnej automatyki. Postaramy się w jak najprostszy i najtrafniejszy sposób przekazać wam naszą wiedzę, odkładając na bok niezrozumiałe pojęcia, które widnieją w co drugim fotograficznym poradniku- niczym ród wpisów wzorowanych na Wikipedii..

Może zacznijmy od prawidłowego ustawienia aparatu. Dla początkujących może to wydawać się być czarną magią, jednak nie zniechęcajmy się na samym wstępie! Kiedy tylko zrozumiemy pewne rzeczy, fotografia stanie się o wiele prostsza- dlatego w dzisiejszym wpisie chciałybyśmy przedstawić wam podstawowe informacje dotyczące prawidłowego naświetlenia materiału światłoczułego, wyjaśnić do czego służy przesłona, co to jest ISO i po co właściwie ustawiać czas naświetlania. A więc zaczynajmy..

Do czego służy przesłona?

Przysłona (zwana również przesłoną) jest otworem w obiektywie, którego formuje kilka zachodzących na siebie blaszek. Przysłona rozszerza się i zwęża, regulując w ten sposób ilość światła przedostającego się do wnętrza aparatu. Pamiętajmy, że im ciemniej, tym aparat potrzebuje więcej światła- dlatego też musimy zwiększyć otwór w naszym obiektywie, zmniejszając w ten sposób wartość (liczbową) przysłony, oznaczoną symbolem f. Im niższą tą wartość ustawimy, tym mniejsza będzie nasza głębia ostrości- uzyskamy lepszy efekt rozmazanego tła. Zmiana wartości przysłony na kolejną (większą), powoduje dwukrotne zmniejszenie ilości światła wnikającego do matrycy aparatu. Przykładowo: Jeżeli f/4.0 zwiększymy do f/5.6, to do wnętrza aparatu dotrze dwa razy mniej światła. Działa to również w drugą stronę.

Pełne wartości liczbowe przesłony: f/1.0, f/1.4, f/2.0, f/2.8, f/4.0, f/5.6, f/8, f/11, f/16. Każda kolejna liczba jest w przybliżeniu równa kolejnej potędze √2. Oprócz pełnych wartości mogą istnieć także wartości pośrednie. Najczęściej wynoszą one 1/3 lub 1/2 stopnia (EV), np. f/1.8 albo f/3,5.

(Na pierwszym zdjęciu wartość liczbowa przysłony wynosi f/1.8, zaś na drugim f/10)

Co to jest ISO?

ISO to wielkość liczbowa opisująca czułość matrycy aparatu na światło. Zmieniamy tę wartość w zależności od oświetlenia. Im ciemniej, tym większe ISO należy ustawić. Większa czułość ISO pozwala na wykonywanie zdjęć przy mniejszej ilości światła, ale niestety niesie za sobą również straty. Zwiększa ona ilość szumów pojawiających się na zdjęciu- ten efekt w fotografii cyfrowej nazywamy „ziarnem cyfrowym”. Standardowe wartości jakie może przyjmować ISO to: 100, 200, 400, 800, 1600, 3200 itd. Zmiana wartości ISO na kolejną (większą), powoduje dwukrotne zwiększenie czułości aparatu na światło.

Po co właściwie ustawiać czas naświetlania?

Czas naświetlania to czas, w jakim naświetlany jest element światłoczuły. Najczęściej wyrażamy go w ułamkach sekundy. Dzięki bardzo krótkiemu czasu naświetlania (na przykład 1/1000 sekundy) uzyskujemy efekt "zamrożenia", to znaczy, że uchwycony obiekt w ruchu, sprawia wrażenie nieruchomego. Długi czas naświetlania (już kilka sekund), powoduje rozmycie ruchomego obiektu. Efekt ten najbardziej widoczny jest podczas wykonywania zdjęć z aparatem ustawionym na statywie. Wszystko, co znajduje się w spoczynku, pozostaje wyostrzone, podczas gdy ruchome elementy ujęcia stają się rozmyte.

(Na pierwszym zdjęciu czas naświetlania jest równy 1/60s, na drugim 1/160s, zaś na trzecim 1/320s)

A na koniec mała ściąga- przykładowe zestawienie zależności przysłony i czasu naświetlania, dla uzyskania takiej samej ekspozycji:

Wartość przysłony:  f/1.4       f/2          f/2.8     f/4       f/5.6     f/8      f/11    f/16          

Czas naświetlania:   1/250s   1/125s   1/60s   1/30s   1/15s   1/8s   1/4s   1/2s

Mamy nadzieję, że dzisiejszy post nieco rozjaśnił wam sprawę, dotyczącą prawidłowego naświetlenia zdjęcia. W komentarzach dajcie znać, czy chcecie więcej takich wpisów. A może macie jakieś konkretne pytania? Piszcie śmiało, służymy pomocą! 

Napisały: Nicola i Patrycja